Endüstri 4.0’ı anlamak için, Endüstri 1.0 ile başlayan yolculuğu inceleyeceğiz. Bu yolculukta her sanayi adımında geliştirilen teknolojileri ve bu teknolojileri geliştiren mucitleri tanıyacağız. Peki, tarihte bu endüstri yolculuğu ne zaman başladı? Gelin birlikte bakalım.
Endüstri 1.0 (1760 – 1830)
Başlangıç yılı: 1760
Bitiş yılı: 1830
Başlangıç ülkesi: İngiltere
1760’larda başlayıp 1830’lara kadar süren ilk Endüstri Devrimi’nde üretim, fiziksel insan gücünden makine gücüne evrildi. Miktarı artan ve kalitesi yükselen makineler, buharlı gücüyle çalışıyordu. Buhar gücüyle çalışan makineler, insan gücünün yerini aldı ve teknoloji devriminin başlangıcını başlattı. Birleşik Krallık’ta başlayan Endüstri Devrimi, kısa sürede tüm Avrupa ve Amerika’ya yayıldı.
Endüstri 1.0 aynı zamanda kalite ve verimlilik değerlerine önem veren bir sanayi kültürünün başlangıcı olarak da kabul edilir.
Önemli İcatlar ve Gelişmeler
İlk Mekanik Dokuma Tezgahı
1787 yılında Edmund Cartwright tarafından tasarlanmış ve o yıl üretilmiştir. Bu icat, sanayi devrimini başlatan en önemli gelişme olarak kabul edilir. Bu yenilikle birlikte üretkenlik 40-50 kat arttı ve tekstil üretimi hız kazandı.
İlk Buhar Makinası
1712 yılında Thomas Newcomen tarafından, sürekli güç aktarımı yapabilen ilk ticari buhar makinası geliştirilmiştir. Buhar makinasını icat eden kişi Thomas Newcomen’dir. James Watt ise bunu endüstriyel kullanım için uygun bir forma dönüştürmüştür.
Watt, icadını ticarileştirmeye çalışmış ancak büyük mali zorluklar yaşamıştır. 1775’te Matthew Boulton ile ortaklık kurana kadar başarısız olmuştur. Daha sonra Boulton ve Watt firması oldukça başarılı olmuş ve Watt zengin bir adam haline gelmiştir. Buhar makinaları, ticari olarak üretilip satılmaya başlanmış ve genellikle madenlerden su çekmek için satılmıştır. 1824 yılına kadar firma 1164 buhar makinası üretmiştir.
James Watt, Sanayi Devrimi’nin oluşumunda önemli bir rol oynamıştır.
1848’de Almanya’nın Freiberg kentinde James Watt’ın patentine göre inşa edilen bir buhar makinesi
“Watt”, SI birim sistemi içinde güç birimi olarak kabul edilir ve İskoç mucit James Watt’ın adını taşır. Bu birim adı ilk olarak C. William Siemens tarafından Ağustos 1882’de, İngiliz Bilim İlerleme Derneği’nin 52. Kongresi’ndeki Başkanlık Konuşması sırasında önerilmiştir.
James Watt ve Buhar Makinesi: Ondokuzuncu Yüzyılın Şafağı, 1855
İlk Buharlı Gemiler
22 Ağustos 1787’de Amerikalı mucit John Fitch, Delaware Nehri’nde ilk buharlı feribotu hizmete soktu. Fitch, bir süre Philadelphia ile Trenton arasında düzenli feribot seferleri yapmayı başardı, ancak ticari başarı elde edemedi. 1807’de Amerikalı mucit Robert Fulton, Hudson Nehri’nde saatte 8 km hızla giden ve Clermont adı verilen 40 metre uzunluğundaki buharlı feribotları işletmeye başladı. 1809 yılında Phoenix, Moses Rogers yönetiminde okyanusa açılan ilk buharlı gemi oldu. 1811 yılında ise Mississippi Nehri’nde hizmet veren ilk gemi New Orleans oldu.
İlk Otomobil
Bilinen ilk örnek, Fransız mühendis Nicolas Joseph Cugnot tarafından yapılan Fardier’dir. Nicolas Joseph Cugnot, 1769 yılında küçük ölçekli Newcomen makinesini üç tekerlekli bir araca yükleyerek test etti. Newcomen Makinesi, 1712 yılında Thomas Newcomen tarafından geliştirilmiş ve sanayi devriminde önemli bir rol oynamış olan dünyanın ilk pratik buhar motorudur. Fardier aracı, buharlaşma nedeniyle azalan kazan suyunu yenileyecek bir sistem olmadığından araç her 15 dakikada bir durup suyun kaynamasını beklemek zorunda kalıyordu. Fardier, dünyadaki ilk otomobil olarak kabul edilmektedir.
Fardier Paris’teki Musée des Arts et Métiers’de korunmaktadır.
Final
Bu gelişmeler için, o yıllardaki yetersiz imkanlara rağmen, tüm mucitlere minnettarız. Eminim ki, eğer bugün bizimle olsalardı, bugünün imkanlarıyla çok daha fazla icat yaparlardı.
Referans
-By James Eckford Lauder (1811 – 1869) (Scottish)Details of artist on Google Art Project – ZQHmRL2lUCzwug at Google Cultural Institute maximum zoom level, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21866007
-By Ingo Berg – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6859224
–Fardier Photo ; By Joe deSousa – Joseph Cugnot's 1770 Fardier à Vapeur, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=41801028
-By Dr. Karl-Heinz Hochhaus – Own work, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=30446717
-https://en.wikipedia.org/wiki/Watt
-https://en.wikipedia.org/wiki/John_Fitch_(inventor)
-https://www.simio.com/blog/2018/09/05/evolution-industrial-ages-industry-1-0-4-0/
-Panther – Drawn by Panther using Corel Draw & Adobe Image Ready. The idea was taken from the book about 1-3-1 «Russian Prairie» «C» series locomotives by A.S. Nikolskiy, Moscow, 1997 (1-3-1 is in Russian notation, calculated by wheel pairs), CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=114662
-https://www.britannica.com/technology/history-of-technology/The-Industrial-Revolution-1750-1900
-https://www.sanayidegelecek.com/
-https://www.azquotes.com/quote/502939
-Photo by Courtney Cook on Unsplash
